Bezpieczeństwo prac na wysokości to jeden z głównych tematów poruszanych przez specjalistów BHP. Największą uwagę zwracają oni na obowiązek prawidłowego wykorzystania przez użytkowników drabin, podestów i rusztowań, oraz konieczność sprawdzania stanu technicznego sprzętu. Nie bez powodu! Według danych GUS, dotyczących przyczyn wypadków przy pracy, niewłaściwy stan czynnika materialnego oraz nieprawidłowe się nim posługiwanie powodują łącznie ponad 15% nieszczęśliwych zdarzeń. Wprowadzane zmiany mają pomóc w ograniczeniu ilości wypadków.
Drabiny - norma 131. Zmiany z ostatnich lat
W styczniu 2018 r. weszły w życie obszerne poprawki do normy PN-EN 131 w punkcie 1. Dotyczyły one wszystkich drabin mogących służyć jako drabiny przystawne, których długość wynosi ponad 3 metry. Od tego czasu wszystkie wprowadzone przez producentów do sprzedaży modele muszą być na stałe wyposażone w odpowiedni stabilizator dostosowany do długości drabiny. – W tym samym czasie poprawkami została objęta także część druga tej normy. Wprowadzono ścisły podział drabin na dwie grupy uzależnione od rodzaju użytkownika (profesjonaliści oraz użytkownicy indywidualni) oraz nowe, ostrzejsze wymagania dotyczące prowadzonych na produktach badań wytrzymałościowych – mówi ekspert. Kolejne zmiany dotyczyły trzeciej części, w której uregulowano wymagania dotyczące informacji o użytkowaniu drabin oraz instrukcji ich obsługi i eksploatacji. Wraz z wejściem w życie tych zmian, rozszerzono obowiązek oznakowania drabin o dodatkowe piktogramy bezpieczeństwa. Oprócz nich, drabina przeznaczona do sprzedaży powinna zawierać także instrukcję obsługi odpowiadającą określonemu rodzajowi urządzenia.
Zmiany normy PN-EN 131-4. Czego dotyczą?
Ustawodawcy przepisów BHP nieustanne dążą do zaostrzania wymagań, dzięki którym praca zawodowa będzie bardziej bezpieczna i komfortowa. Najwięcej zmian wprowadzanych jest w obszarach, w których wykonywanie zadań stwarza największe zagrożenie, czyli np. podczas prac na wysokości. Zapowiadane na jesień zmiany w normie 131 w punkcie 4. dotyczą drabin przegubowych, a konkretnie modeli 4x3 szczeble, które można wykorzystywać jako pomost roboczy. Nakładają na wszystkich producentów takich urządzeń obowiązek wyposażenia w specjalną platformę roboczą, dopasowaną do określonego typu urządzenia. Oznacza to, że od 1 października tego roku, drabiny przegubowe 4x3 szczeble będą mogły opuszczać fabryki tylko w takim pakiecie i w takiej formie trafiać do sprzedaży.
Jakie zagrożenie może stwarzać brak dedykowanej platformy? Użytkownicy korzystający z drabiny przegubowej 4x3 szczeble w ustawieniu pomostu roboczego, poruszać się będą po samych szczeblach albo zastosują prowizoryczne rozwiązania, np. w postaci niestabilnych drewnianych desek. A to prosta droga do wypadku. Jego skutki nie będą poważne (podest w takich drabinach może być usytuowany co najwyżej 1 metr nad podłożem), ale wypadek może doprowadzić do kontuzji, która czasowo wyłączy pracownika z działań.
Co z urządzeniami na stanach magazynowych dystrybutorów?
Często zdarza się, że zmiany norm pociągają za sobą konieczność wycofania ze sprzedaży modeli drabin, które nie spełniają nowych wymagań. W takich sytuacjach można je doposażyć w odpowiednie zabezpieczenie lub akcesoria, a jeśli nie jest to możliwe – należy wycofać je ze sprzedaży. Oba rozwiązania generują koszty, które ponoszą producenci albo dystrybutorzy. Jednak w tym przypadku nie ma takiej konieczności. Dlaczego? Zapowiadane w normie zmiany dotyczą przede wszystkim poprawy komfortu pracy, ustawodawca wychodzi z założenia, że produkt niespełniający tych wymagań nie jest automatycznie niebezpieczny i drabiny będące na stanie magazynowym mogą trafić do sprzedaży. Graniczna data 1 października br. tyczy się producentów, którzy od tego dnia nie będą już mogli oferować swoim dystrybutorom drabin przegubowych 4x3 szczeble bez dodatkowej platformy.